Faktura sprzedaży w walucie obcej – jaki kurs wybrać do CIT?

Prowadzenie działalności gospodarczej na rynkach międzynarodowych wiąże się z koniecznością wystawiania i rozliczania faktur w walutach obcych. Temat ten staje się szczególnie istotny w kontekście rozliczania podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Jaki kurs walutowy należy zastosować przy przeliczaniu faktur sprzedaży w walutach obcych na potrzeby CIT, jakie przepisy regulują ten obszar oraz na co należy zwrócić uwagę, aby uniknąć błędów w rozliczeniach?

Poznaj naszą apkę do faktur! ⚓✋

Jak przeliczyć fakturę sprzedaży w obcej walucie na potrzeby CIT?

Podstawowym wyzwaniem związanym z rozliczeniem faktury w walucie obcej jest konieczność jej przeliczenia na złote polskie (PLN). Dla celów podatkowych przedsiębiorca musi ustalić przychód w walucie krajowej, co wymaga zastosowania odpowiedniego kursu walutowego.

Zgodnie z przepisami ustawy o CIT, przeliczenia faktur w walutach obcych dokonuje się na podstawie kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski (NBP) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Jest to zasada ogólna, jednakże warto pamiętać, że mogą wystąpić sytuacje szczególne, które wymuszają odmienne podejście.

Przykład
Firma XYZ wystawiła fakturę sprzedaży w dolarach amerykańskich 5 listopada 2024 r. Dzień uzyskania przychodu to 5 listopada. W takim przypadku należy zastosować kurs średni NBP z dnia roboczego poprzedzającego tę datę, czyli z 4 listopada 2024 r.

Który kurs walutowy zastosować przy rozliczaniu faktur zagranicznych?

Wybór odpowiedniego kursu walutowego zależy od rodzaju przychodu oraz momentu jego powstania. Przepisy CIT jasno precyzują, że kluczowy jest moment uzyskania przychodu. Co to oznacza w praktyce?

Moment uzyskania przychodu – zasadniczo przychód powstaje w momencie wykonania usługi, dostawy towaru lub wydania faktury, w zależności od tego, które zdarzenie nastąpi jako pierwsze.

Kurs średni NBP – w większości przypadków stosuje się kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego datę uzyskania przychodu. Oznacza to, że należy codziennie monitorować kursy walutowe publikowane przez NBP.

Indywidualne umowy handlowe – jeśli w umowie handlowej z kontrahentem określono inne zasady przeliczania walut, mogą one mieć zastosowanie, o ile nie naruszają przepisów podatkowych. Warto jednak pamiętać, że dla celów CIT liczy się kurs obowiązujący w polskim prawie.

Faktura w walucie obcej a podatki

Faktury wystawiane w walutach obcych wpływają nie tylko na rozliczenie CIT, ale również na inne obszary podatkowe, takie jak VAT czy różnice kursowe. Te kwestie warto uwzględnić:

Różnice kursowe

Różnice kursowe mogą powstać, gdy:

• kurs zastosowany przy uznaniu przychodu różni się od kursu zastosowanego przy zapłacie faktury,
• pojawią się zmiany kursów w czasie między wystawieniem faktury a jej rozliczeniem.

W przypadku różnic kursowych należy je odpowiednio ująć w księgach rachunkowych i uwzględnić przy obliczaniu podstawy opodatkowania CIT.

Faktura walutowa a VAT

W przypadku faktur walutowych podatek VAT również musi być przeliczony na złote. Jednak kurs walutowy stosowany do VAT może się różnić od kursu stosowanego do CIT, ponieważ w przypadku VAT należy kierować się datą wystawienia faktury, a nie momentem uzyskania przychodu.

Podwójna ewidencja

Przedsiębiorcy muszą prowadzić równoległą ewidencję w walutach obcych oraz w złotych, co pozwala na precyzyjne rozliczanie różnic kursowych i zachowanie zgodności z przepisami podatkowymi.

Przepisy dotyczące przeliczania walut dla celów CIT

Przepisy regulujące przeliczanie faktur w walutach obcych na potrzeby CIT znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

• Art. 12 ust. 2 ustawy o CIT – precyzuje zasady ustalania przychodów w walutach obcych,
• Art. 15a ustawy o CIT – reguluje kwestie związane z różnicami kursowymi.

Najważniejsze wytyczne wynikające z tych przepisów:

• Przeliczenia dokonuje się według kursu średniego NBP z dnia roboczego poprzedzającego datę powstania przychodu.
• W przypadku braku możliwości ustalenia daty przychodu należy zastosować kurs z dnia, w którym faktura została wystawiona.
• Jeżeli różnice kursowe mają wpływ na wynik finansowy, muszą zostać uwzględnione w podstawie opodatkowania CIT.

Wskazówki dla przedsiębiorców

Aby uniknąć błędów w rozliczeniach faktur walutowych, warto wprowadzić kilka dobrych praktyk:

• Regularne monitorowanie kursów NBP – przygotowanie harmonogramu, który uwzględnia dni publikacji kursów, ułatwi bieżące przeliczanie faktur.
• Spójność dokumentacji – każda faktura powinna zawierać dokładne informacje dotyczące daty powstania przychodu i zastosowanego kursu.
• Korzystanie z oprogramowania księgowego – nowoczesne narzędzia automatyzujące przeliczanie walut mogą znacznie usprawnić proces i ograniczyć ryzyko błędów.
• Konsultacje z doradcą podatkowym – w przypadku nietypowych transakcji lub wątpliwości warto skonsultować się z ekspertem.

Zastosowanie kursu z banku komercyjnego

Choć przepisy podatkowe jasno wskazują na konieczność stosowania kursu średniego NBP, w praktyce wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy można posługiwać się kursami z innych źródeł, np. z banków komercyjnych. Teoretycznie nie ma takiej możliwości przy rozliczaniu CIT, ale w pewnych sytuacjach kursy z umów z bankiem mogą być używane w księgowości zarządczej lub raportach wewnętrznych firmy. Warto jednak pamiętać, że dla celów podatkowych przepisy są jednoznaczne – zawsze obowiązuje kurs NBP. Wykorzystanie innego kursu mogłoby skutkować korektą w razie kontroli.

Powstanie przychodu w walucie obcej przy barterze

Transakcje barterowe, choć mniej popularne, również mogą odbywać się w walutach obcych. Jak przeliczać ich wartość na potrzeby CIT? W takich przypadkach kurs walutowy powinien być ustalony na dzień powstania przychodu wynikającego z dostawy towaru lub wykonania usługi, mimo że nie ma tradycyjnej faktury sprzedaży. Przedsiębiorcy często zapominają o tym, że nawet w barterze różnice kursowe mogą mieć wpływ na wynik finansowy i podatek dochodowy. To istotne, szczególnie gdy różnice między kursami przy dostawie i późniejszym rozliczeniu barteru są znaczne.

Wpływ zmian kursowych na rezerwy i zobowiązania

Rzadko wspomina się o wpływie różnic kursowych na tworzenie rezerw i wycenę zobowiązań. W sytuacji, gdy faktura sprzedaży w walucie obcej jest rozliczana z dużym opóźnieniem, zmiany kursu walutowego mogą znacząco wpłynąć na księgowe zobowiązania przedsiębiorstwa. Na przykład, w przypadku przedłużających się negocjacji płatności z kontrahentem różnice kursowe mogą wpłynąć na wysokość rozpoznawanego dochodu, co może skutkować koniecznością korekty CIT. To obszar, który wymaga szczególnej uwagi w przedsiębiorstwach z dużą ekspozycją na rynki międzynarodowe.

Mniej popularne waluty

Większość koncentruje się na popularnych walutach, takich jak euro, dolar czy funt brytyjski. Co jednak w przypadku mniej typowych walut, np. dirhama Zjednoczonych Emiratów Arabskich czy rupii indyjskiej? Narodowy Bank Polski nie publikuje kursów wszystkich walut. W takich sytuacjach przedsiębiorcy muszą korzystać z przeliczeń pośrednich, np. poprzez kurs USD. Proces ten wymaga dodatkowych obliczeń i zwiększa ryzyko błędów, które mogą mieć konsekwencje podatkowe.

Przyszłe zmiany w przepisach dotyczących walut w CIT

Chociaż obecne regulacje w zakresie przeliczania walut są dobrze ugruntowane, na horyzoncie mogą pojawić się zmiany. Dynamiczny rozwój technologii blockchain, a także rosnąca popularność cyfrowych walut banków centralnych (CBDC), mogą w przyszłości wpłynąć na sposób rozliczania transakcji w walutach obcych. Być może za kilka lat obowiązujące kursy będą pobierane bezpośrednio z rozproszonych baz danych, a nie wyłącznie z tabel NBP. To temat, o którym obecnie niewiele się mówi, ale który może zmienić sposób rozliczania podatków w przyszłości.

Poznaj naszą apkę do faktur! ⚓✋