Czy GTU obowiązuje na fakturach zagranicznych?

Wprowadzenie kodów GTU (Grupy Towarów i Usług) w 2020 roku wywołało wiele pytań i wątpliwości wśród przedsiębiorców. Jednym z najczęściej poruszanych tematów jest to, czy GTU na fakturach zagranicznych jest obowiązkowe. Przyjrzymy się przepisom dotyczącym GTU w transakcjach międzynarodowych.

Poznaj naszą apkę do faktur! ⚓✋

Czy faktury dla klientów z zagranicy wymagają GTU?

Podstawowym pytaniem, które zadają przedsiębiorcy realizujący faktury VAT na rzecz zagranicznych kontrahentów, jest to, czy przepisy dotyczące kodów GTU mają zastosowanie w przypadku transakcji międzynarodowych. Odpowiedź nie jest jednoznaczna i zależy od kilku czynników:

• Rodzaj transakcji
  GTU stosuje się przede wszystkim w odniesieniu do JPK_V7, czyli nowego pliku kontrolnego VAT, który jest obowiązkowy w Polsce. Dotyczy on transakcji krajowych i pewnych szczególnych przypadków międzynarodowych.
• Charakter kontrahenta
  Jeżeli sprzedajesz towary lub usługi do kontrahenta z Unii Europejskiej, mogą obowiązywać inne zasady niż przy transakcjach z klientami spoza UE. Dla odbiorców spoza Polski najczęściej stosuje się stawki VAT 0%, ale sama sprzedaż w JPK_V7 wymaga oznaczenia odpowiednimi symbolami podczas wystawiania faktury w transakcjach unijnych.
• Wyłączenia z obowiązku stosowania GTU
  Przy eksporcie towarów lub świadczeniu usług poza granice kraju kody GTU mogą być zbędne, jednak zależy to od rodzaju towaru lub usługi.

Przepisy dotyczące GTU w transakcjach międzynarodowych

Przepisy regulujące obowiązek stosowania GTU w Polsce zostały wprowadzone w ramach rozporządzenia Ministerstwa Finansów i dotyczą stricte rozliczeń VAT. W przypadku transakcji międzynarodowych najważniejsze aspekty to:

Unia Europejska a GTU

Dla transakcji wewnątrzunijnych (WDT – Wewnątrzwspólnotowa Dostawa Towarów oraz WNT – Wewnątrzwspólnotowe Nabycie Towarów) stosuje się inne oznaczenia w JPK_V7, takie jak „EE” czy „WSTO_EE”, ale GTU może być również wymagane w określonych przypadkach, np. gdy towar jest objęty obowiązkiem szczególnego monitorowania (np. chemikalia, paliwa).

Transakcje z krajami trzecimi

Przy eksporcie towarów poza UE, jeśli dostawa spełnia warunki stosowania stawki VAT 0%, najczęściej nie oznacza się takich transakcji kodami GTU. Jednak wyjątek mogą stanowić towary lub usługi podlegające szczególnym regulacjom.

Kary za błędy w oznaczaniu GTU

Niewłaściwe oznaczenie lub brak oznaczenia GTU w JPK_V7 może skutkować nałożeniem kar administracyjnych, nawet jeśli transakcja dotyczy kontrahenta zagranicznego.

Jak oznaczać GTU na fakturach dla unijnych kontrahentów?

Oznaczanie GTU na fakturach dla kontrahentów z Unii Europejskiej wymaga szczególnej uwagi, ponieważ zasady są bardziej złożone niż w przypadku transakcji krajowych. Oto kluczowe wytyczne:

GTU przy WDT

W przypadku Wewnątrzwspólnotowej Dostawy Towarów (WDT) faktura powinna zawierać informacje wymagane przez przepisy unijne, ale oznaczenie GTU jest stosowane tylko wtedy, gdy towar należy do grup objętych obowiązkiem stosowania tych kodów. Przykładowo, dostawa alkoholu (GTU_01) lub elektroniki (GTU_06) wymaga oznaczenia w JPK_V7.

GTU przy WNT

Wewnątrzwspólnotowe Nabycie Towarów (WNT) co do zasady nie wymaga stosowania GTU, ale należy uwzględnić dodatkowe oznaczenia związane z mechanizmem odwrotnego obciążenia.

Usługi świadczone w UE

Przy świadczeniu usług dla klientów z UE często stosuje się zasadę miejsca świadczenia usług, co oznacza, że podatek VAT rozlicza odbiorca. W takich przypadkach oznaczenie GTU może być zbędne, ale zależy to od rodzaju usługi.

Kiedy kod jest zbędny?

Eksport towarów to kolejny obszar, w którym przedsiębiorcy zastanawiają się nad obowiązkiem stosowania GTU. Oto kluczowe informacje:

• Eksport towarów z VAT 0%
  Jeżeli eksport jest dokumentowany i spełnia warunki zastosowania stawki VAT 0%, nie ma konieczności oznaczania GTU w JPK_V7. Oznaczenie GTU mogłoby być wymagane jedynie w przypadku towarów z grupy wysokiego ryzyka.
• Usługi świadczone poza UE
  Usługi eksportowane poza Unię Europejską, takie jak doradztwo, konsultacje czy usługi IT, są zwykle wyłączone z obowiązku stosowania GTU. Tutaj jednak również decyduje rodzaj świadczonych usług.
• Towary podlegające szczególnym regulacjom
  Nawet przy eksporcie towary takie jak paliwa, wyroby tytoniowe czy substancje chemiczne mogą wymagać oznaczenia GTU, ponieważ przepisy nakładają na nie szczególne obowiązki.

Przykłady stosowania lub pomijania GTU przy fakturach zagranicznych

Aby lepiej zrozumieć, kiedy stosować GTU na fakturach zagranicznych, przedstawmy kilka przykładów:

Eksport elektroniki do Niemiec

Firma eksportuje sprzęt elektroniczny do klienta w Niemczech. Towary są objęte GTU_06. W JPK_V7 transakcję należy oznaczyć zarówno symbolem GTU, jak i kodem „EE” dla WDT.

Świadczenie usług IT w USA

Polska firma świadczy usługi programistyczne dla klienta z USA. Transakcja jest opodatkowana zgodnie z zasadą miejsca świadczenia, a GTU nie jest wymagane.

Eksport alkoholu do Norwegii

Eksport alkoholu podlega oznaczeniu GTU_01, nawet jeśli transakcja korzysta ze stawki VAT 0%. W JPK_V7 należy ująć odpowiedni kod.

Czy GTU ma wpływ na międzynarodowe raporty finansowe?

Wiele firm prowadzących działalność międzynarodową przygotowuje skonsolidowane raporty finansowe zgodne z międzynarodowymi standardami rachunkowości (MSR/MSSF). W tym kontekście pojawia się pytanie, czy oznaczenia GTU mogą mieć znaczenie poza polskim systemem podatkowym. Choć GTU dotyczy głównie krajowych wymogów sprawozdawczych, niektóre firmy wykorzystują te oznaczenia do bardziej szczegółowej analizy sprzedaży i ryzyka w skali globalnej. Dzięki temu możliwe jest lepsze śledzenie grup towarów i usług o podwyższonym ryzyku, co ma znaczenie w zarządzaniu ryzykiem finansowym i zgodnością z przepisami międzynarodowymi.

Automatyzacja procesów księgowych

Firmy korzystające z systemów ERP (Enterprise Resource Planning) często integrują JPK_V7 z innymi modułami, takimi jak zarządzanie zapasami czy sprzedażą. Wprowadzenie GTU wymaga odpowiedniego skonfigurowania systemów, co w dłuższej perspektywie może usprawnić generowanie raportów podatkowych. Jednocześnie błędne przypisanie kodów w systemie ERP może skutkować automatycznym generowaniem niepoprawnych danych w JPK, co wiąże się z ryzykiem kar finansowych.

Transakcje trójstronne

W takich przypadkach oznaczenia zależą od roli polskiego przedsiębiorcy w łańcuchu dostaw. Jeśli polska firma działa jako pośrednik, może nie być zobowiązana do oznaczania GTU w JPK_V7, ale jeśli dostarcza towary będące przedmiotem szczególnego nadzoru (np. wyroby akcyzowe), GTU staje się obowiązkowe. Ta niuansowa kwestia wymaga często indywidualnej interpretacji podatkowej.

Transakcje wewnątrz grup kapitałowych

Transakcje realizowane między spółkami należącymi do tej samej grupy kapitałowej również mogą budzić wątpliwości dotyczące GTU. W przypadku dostaw wewnątrz grupy, zwłaszcza w kontekście centralizacji rozliczeń podatkowych w jednym kraju, przedsiębiorstwa często zastanawiają się, czy oznaczenie GTU jest konieczne. Choć transakcje te zazwyczaj mają charakter neutralny podatkowo, błędne oznaczenie może skomplikować wewnętrzne raportowanie i generować problemy w przypadku kontroli.

Poznaj naszą apkę do faktur! ⚓✋